Wprowadzenie kultury europejskiej do państw o odmiennych tradycjach doprowadziło do wykształcenia się elit, które wzorowały się na Europejczykach. Polityka państw rozwiniętych gospodarczo (gł. w XVI-XX w.), polegająca na stopniowym opanowywaniu, a następnie utrzymywaniu w stanie zależności politycznej i gospodarczej, obszarów Zjednoczenie Włoch w XIX w. » Zjednoczenie Niemiec (1866-1871) » Wojna Krymska (1853-1856) » Polska w II połowie XIX wieku » Kultura XIX w. w Europie » Rewolucja przemysłowa w XIX w. » Komunizm » Kolonializm w XIX wieku » Azja w dobie ekspansji kolonialnych krajów europejskich XIX w. » • Sytuacja Chin w XIX w. W pierwszej połowie XIX w. Stanu Zjednoczone powiększyły swój obszar o wiele nowych terytoriów. Do początków XIX w. Terytorium Stanów Zjednoczonych obejmowało trzynaście kolonii (Wirginia, Pensylwania, Nowy Jork, New Hampshire, New Jersey, Vermont, Georgia, Karolina Północna, Karolina Południowa, Delaware, Massachusetts, Rhode Island i Connecticut), które znajdowały się we Liczba wyników dla zapytania „polonia w xix wieku”: 10000+. Wojny w XVII wieku Sortowanie według grup. autor: Olap28. Klasa 6 Historia walki w XVII wieku. przywódcy walk w XVI/XVII wieku Połącz w pary. autor: Olap28. Klasa 6 Historia walki w XVII wieku. Kolonializm w XIX wieku Rysunek z opisami. autor: Marcinzybala. Europejska kolonizacja Ameryki – ekspansja kolonialna mieszkańców Europy dokonywana na terenach Ameryki Północnej i Południowej. Choć pierwsi europejscy osadnicy ( wikingowie ), założyli własną osadę na Nowej Fundlandii już w XI wieku, za właściwy początek szerszej ekspansji uznaję się dopiero okres wielkich odkryć Wojny burskie to wojny prowadzone przez Wielką Brytanię przeciwko Burom w latach 1880-1881 i 1899-1902 w celu opanowania bogatych złóż diamentów i złota w republikach burskich (Transwalu i Oranii). Przywódcą ruchu stał się charyzmatyczny mistyk, Hong Xiuquan. Proklamował on utworzenie Niebiańskiego Królestwa Wielkiego Pokoju, od Mapa przedstawiająca posiadłości brytyjskie (w tym dominia) za panowania Wiktorii Hanowerskiej z końca XIX wieku. Dominium brytyjskie – forma ustrojowa istniejąca w ramach Imperium Brytyjskiego, stanowiąca formę pośrednią między samorządną kolonią a suwerennym państwem, z czasem ewoluująca w stronę suwerenności. Sytuacja Polaków w drugiej połowie XIX; Polityka zaborców wobec narodu polskiego w drugiej połowie XIX w. Sytuacja na ziemiach polskich w drugiej połowie XIX w. Rewolucja agrarna w I połowie XIX wieku. Francja w XIX w. ZADANIE 2. Na podstawie zestawienia poniżej wskaż trzy państwa, które były potęgami kolonialnymi w XIX w. Wielka Brytania. główne kolonie brytyjskie w XIX w: Beczuana, Rodezja, Brytyjska Afryka Wschodnia, Kondominium Anglo-Egipskie, Egipt, Nigeria, Złote Wybrzeże, Sierra Leone, Gujana Brytyjska dominia brytyjskie: Australia, Nowa Niemcy mają tylko krótką historię kolonialną trwającą od 1884 r. do końca pierwszej wojny światowej. Wtedy to musiały oddać swoje kolonie w Afryce, Oceanii i Azji wschodniej. Ale w zS8f1. Cele lekcji: Poznasz przyczyny i skutki ekspansji kolonialnej w XIX w. Kryteria sukcesu: Omawiam przyczyny ekspansji kolonialnej w XIX imperia kolonialne i ich pojęcia: kolonializm, kolonie, imperium kolonialne. Ekspansja kolonialna. Od czasów wielkich odkryć geograficznych największe europejskie państwa dążyły do podboju zamorskich krain. Zaczęły powstawać imperia kolonialne. Proces kolonizacji w XIX wieku objął głównie Afrykę i Azję. Kolonializm to polityka państw rozwiniętych gospodarczo polegająca na utrzymywaniu w zależności politycznej i ekonomicznej krajów słabo rozwiniętych oraz wykorzystywaniu ich zasobów ludzkich i surowcowych. Kolonie to posiadłość państwa znajdująca się poza jego granicami i podlegająca bezpośredniej zależności politycznej i gospodarczej. Imperium kolonialne – imperium, które składa się z państwa macierzystego oraz kolonii, położonych zazwyczaj w różnych częściach świata. Ilustracja 1. Kolonializm w XIX wieku. Wikipedia Przyczyny ekspansji kolonialnej: zdobycie nowych ziempozyskanie taniej siły roboczejopanowanie ważnych szlaków komunikacyjnych i handlowychzwiększenie zyskówwykorzystanie surowców naturalnych i rynków zbytupodkreślenie wyższości cywilizacyjnej Europy nad innymi terytoriami. Największe mocarstwa kolonialne to: Wielka BrytaniaFrancjaBelgiaHiszpaniaHolandiaNiemcyWłochyRosjaStany Zjednoczone. Skutki ekspansji kolonialnej: zanik kultur i lokalnych tradycjiwyniszczenie grup ludności, które przeciwne były kolonizacjizniszczenie środowiskarabunkowa eksploatacja zasobów naturalnychrozpowszechnienie systemu edukacyjnegorozwój gospodarczy – dostęp mieszkańców kolonii do osiągnięć cywilizacyjnych w Europierozwój komunikacji i szlaków handlowych. Polecenia dla uczniów do wykonania – czas do 35 minut: Pracujemy na Teams. Na każdej lekcji według temat i kryteria sukcesu w zeszycie – 2 przesłane informacje i tekst z podręcznika – str 76-79. – 12 Napisz w zeszycie informacje na temat: Przyczyny ekspansji kolonialnej w XIX ekspansji kolonialnej w XIX mocarstwa kolonialne w XIX proces kolonizacji przebiegał głównie w Azji i w Afryce? – 12 mapę i infografiki – 4 się tego informacje przez formularz kontaktowy. Niemieckie protektoraty Kolonie brandenbursko-pruskie „Mała Wenecja”, 1529–1556 Cesarstwo Niemieckie na przełomie XIX i XX wieku prowadziło politykę, polegająca na utrzymywaniu w zależności gospodarczej niektórych słabo rozwiniętych krajów oraz wykorzystywaniu ich zasobów ludzkich i surowcowych. Efektem tego było posiadanie niewielkiej w porównaniu z innymi ówczesnymi europejskimi mocarstwami liczby prowadzony przez państwa europejskie na przełomie XIX i XX wieku był ściśle związany z rozwojem kapitalizmu. Nowe kolonie dawały możliwość nieograniczonych rynków zbytu poza granicami kraju. Wygrana wojna z Francją i zakończenie w 1871 roku procesu zjednoczenia państw niemieckich spowodowały rozwój gospodarczy nowo utworzonego Cesarstwa Niemieckiego. Ponadto Niemcy nieustannie rozbudowywali swoją Marynarkę Wojenną, która była poważnym zagrożeniem dla Brytyjczyków. Dodatkową niechęć Wielkiej Brytanii i Irlandii wobec Niemców powodował import niemieckich towarów, który negatywnie wpływał na rozwój rodzimej produkcji. W celu odróżniania kraju pochodzenia towarów, tworzono naszywki z miejscem produkcji – „Made in Germany”.Politykę kolonialną Niemiec określano mianem Weltpolitik (pol. „Polityka światowa”). Była to jednak spóźniona reakcja Cesarstwa Niemieckiego, gdyż większość kolonii została już wcześniej rozdzielona między inne kraje europejskie, w szczególności przez Wielką Brytanię i Francję. Mimo tego Niemcy nie składali broni, a ich polityka zagraniczna skoncentrowana była w trzech różnych kierunkach:Głównym narzędziem w ekspansji terytorialnej była Liga Pangermańska. Ta niezwykle sprawnie działająca organizacja skupiała w swoich szeregach około 22 tysiące członków. Miała ona bardzo silne oparcie w Partii Narodowo-Liberalnej, czy też w Niemieckiej Partii Konserwatywnej. Działalność organizacyjna Ligi rozciągała się na wszystkie zakątki świata i obejmowała miejsca, w których żyły silnie skupione grupy ludności niemieckiej. Ważne znaczenie dla rozwoju Ligi Pangermańskiej mieli czołowi przemysłowcy niemieccy, Krupp, Kandorf, Stinnes czy celem polityki zagranicznej było opanowanie rynku chińskiego. Jedyną możliwością realizacji tych planów było porozumienie z Imperium Rosyjskim, przy jednoczesnym konkurowaniu z Japonią i Wielką Brytanią, które miały bardzo silne wpływy na terenach Chin. W 1897 roku zamordowano kilku niemieckich zakonników, co spowodowało, że Armia Cesarstwa Niemieckiego wylądowała na przylądku Jiaozhou. W efekcie tych działań, a także słabości rządu chińskiego w 1898 roku zawarto układ, na mocy którego Niemcy otrzymali w dzierżawę na 99 lat przylądek Jiaozhou wraz z przylegającym wybrzeżem o powierzchni 501 km² z około 35 tysiącami terenem ekspansji na tym terenie było Imperium Osmańskie. W 1888 roku rząd turecki wydał Deutsche Bank koncesję na budowę linii kolejowych Izmir-Angora. Kolejne zbliżenie nastąpiło w 1898 roku, kiedy to Wilhelm II Hohenzollern przybył na spotkanie z sułtanem tureckim Abdülhamidem II. Zapewniło to nową strefę wpływów dla kapitału niemieckiego, bowiem w 1899 roku Niemcy otrzymali koncesję na budowę linii kolejowej Berlin-Bagdad. Dla Brytyjczyków był to wyraźny sygnał do imperialnych zapędów Cesarstwa Niemieckiego, co zagrażało brytyjskim wpływom w rejonie Kanału kolonialne w Afryce datuje się na lata 80. XIX wieku. Do głównych zdobyczy na tym terenie należały: Niemiecka Afryka Południowo-Zachodnia, Niemiecka Afryka Wschodnia, Togoland, a także Kamerun Niemiecki. Chęć uzyskania kolonii w Afryce była w głównej mierze spowodowana koniecznością rezygnacji ze zdobyczy w Azji Południowo-Wschodniej. Dlatego też głównym kierunkiem działań niemieckich stał się kontynent afrykański. Jednak Wielka Brytania i Francja mające olbrzymie wpływy na tych terenach, za wszelką cenę nie chciały dopuścić by Niemcy uzyskały nowe ziemie. W konsekwencji doprowadziło to do antagonizmów francusko-niemieckich, które ulegały ciągłym zaostrzeniom i prowadziły do poważnych kryzysów początku XX wieku niemiecka ekspansja skierowała się w stronę Afryki Północnej, a dokładniej Państwa Alawitów (Maroko), które było jedynym niepodległym krajem w tym rejonie. Działania te spotkały się z wielkim sprzeciwem zarówno Wielkiej Brytanii, jak i Francji. Na skutek bezkompromisowej polityki niemieckiej w latach 1905–1906 doszło do ogromnego napięcia na arenie międzynarodowej, co groziło wybuchem wojny. W 1905 roku sułtan Abd al-Aziz IV spotkał się z Wilhelmem II, który przybył do Tangeru. Cesarz niemiecki dał sygnał do niepodległości dla Maroka. W ten sposób chciano wypróbować trwałość „serdecznego porozumienia” francusko-brytyjskiego. Jednak zapewnienia brytyjskie o pomocy dla Francji załagodziły niemieckie zapędy. W konsekwencji, w 1906 roku zwołano konferencje w Algeciras. Na mocy traktatu tam podpisanego podtrzymano niepodległość Maroka, utworzono Marokański Bank Państwowy, oraz wprowadzono kontrolę Francji i Hiszpanii nad miejscową policją. W ten sposób I kryzys marokański został konferencji w Algeciras nie zadowoliły ani Francji, ani Niemiec. W 1907 roku po obaleniu sułtana al-Aziza Francuzi próbowali wykorzystać niespokojną sytuację w Maroku. Do Casablanki wysłano desant 3000 żołnierzy. W 1908 roku 5 dezerterów francuskiej Legii Cudzoziemskiej zbiegło z armii i schroniło się w konsulacie niemieckim. Kolejne zaognienie sytuacji nastąpiło w 1911 roku, kiedy to wybuchło powstanie w okolicach Fezu. Sytuację próbowali wykorzystać Francuzi, którzy w sile 8000 żołnierzy wkroczyli do kraju pozbawiając go niepodległości. Reakcja Niemców była natychmiastowa – do portu w Agadirze wpłynęła niemiecka kanonierka „Pantera”; wojna wisiała na włosku. Jednak zapewnienia Davida Lloyd George’a o pomocy Francji na wypadek wojny spowodowała, że Niemcy wycofali się. Konsekwencją II kryzysu marokańskiego był traktat feski na mocy którego Francja objęła protektoratem Państwo Alawitów (zwane odtąd Marokiem Francuskim); w zamian jednak Francuzi zobowiązali się oddać Niemcom swoją posiadłość w Afryce – Kongo polityka kolonialna była mocno związana z narodzinami niemieckiego imperializmu. W efekcie na przełomie XIX i XX wieku Cesarstwo Niemieckie stało się posiadaczem szeregu kolonii na całym świecie:Azja:Afryka:Oceania:Spośród niemieckich zdobyczy kolonialnych najważniejsze znaczenie strategiczno-polityczne i gospodarcze miały kolonie w Afryce. Jednak ich obszar, bogactwa naturalne i możliwości eksploatacji były mocno ograniczone, dlatego też szybko rozwijające się Niemcy ciągle poszukiwały nowych kolonii. Jednak większość terytoriów była zagarnięta przez inne kraje, dlatego też Cesarstwo Niemieckie za wszelką cenę starało się walczyć o nowe tereny, mimo że groziło to wybuchem wojny czasie I wojny światowej kolonie niemieckie znalazły się pod okupacją wojsk Ententy, a po wojnie zostały przez Ligę Narodów podzielone pomiędzy Francję, Wielką Brytanię, Japonię, Belgię i Portugalię jako terytoria mandatowe. W okresie Republiki Weimarskiej Niemcy nie dopominali się o odzyskanie kolonii, do sprawy ich posiadania powróciła dopiero III Rzesza. Kolonie niemieckie Niemieckie protektoraty Kolonie brandenbursko-pruskie „Mała Wenecja”, 1529–1556 Obraz Bitwa pod Mahenge Friedricha Wilhelma Kuhnerta z 1908 roku. Bitwa była częścią powstania Maji-Maji przeciwko niemieckiemu uciskowi w Niemieckiej Afryce WschodniejNiemieckie posiadłości kolonialne w Afryce w 1914 (kolor szary) Autor: Tomasz BrodzkiTagi: Ciekawostki i rocznice, Historia państwa i prawa, XVI-XVII wiek, Ameryka PółnocnaOpublikowany: 2018-06-25 13:22Licencja: wolna licencjaPowszechnie wiadomo, że Stany Zjednoczone powstały jako federacja, w której skład wchodziły byłe kolonie angielskie. Przybysze z Wysp Brytyjskich nie byli jednak pierwszymi Europejczykami, którzy w czasach nowożytnych kolonizowali wschodnie wybrzeże Ameryki Północnej. Nowy Jork na przykład, dziś jedno z najważniejszych miast świata, założony został przez Holendrów pod nazwą Nowy – zobacz też: Czy Wielka Brytania utraciła kolonie w Ameryce na skutek… wygranej wojny siedmioletniej?Amerykę Północną odkryli dla Europy już wikingowie w początkach II tysiąclecia, jednakże o ich wyczynach szybko zapomniano. Ponownie jej brzegi dostrzegł w roku 1497 Włoch służący dla Anglii, Giovanni Caboto (John Cabot). Od tego czasu wiele europejskich wypraw docierało do tego kontynentu. Część z tych ludzi poszukiwała legendarnego przejścia północno-zachodniego na Pacyfik w kierunku Indii i Chin (co udało się dopiero w XIX wieku), inni – zwłaszcza w następnym stuleciu – szukali miejsca do osiedlenia się. Powody były proste – żądza sławy, bogactw, przygód, ucieczka przed aparatem państwowym, poszukiwanie nowych obszarów eksploatacji gospodarczej, naturalny skutek ekspansji licząc Hiszpanów w Meksyku i na Florydzie oraz odgrywających mniejszą rolę Duńczyków czy Szwedów, na pierwszy plan wysunęli się tutaj w swoich dążeniach do podporządkowania sobie Nowego Świata Anglicy (zwłaszcza od czasów Francisa Drake'a i Waltera Raleigha), Holendrzy oraz Francuzi. Mowa tu głównie o dobrze rozwijających się ekonomicznie państwach Europy Północnej i Zachodniej, warto jednak zwrócić uwagę przede wszystkim na Anglików, jako najbardziej przedsiębiorczych. Nova Virginiae Tabula , mapa Wirginii i Zatoki Chesapeake (aut. Henricus Hondius, 1630, domena publiczna). Anglicy pojawili się w Ameryce Północnej już na początku XVI wieku, jednakże pierwsze próby osiedlenia się na jej obszarze (zarówno te z roku 1524, jak i późniejsze, z roku 1585 i następnych), spełzły na niczym. Dopiero w 1607 roku udało im się założyć pierwszą kolonię, która miała przetrwać. Było to Jamestown (nazwane na cześć króla Jakuba I Stuarta) nad Zatoką Chesapeake. Była to osada handlowa założona przez Kompanię Wirginii i służyć miała pomnażaniu jej bogactw. Tymczasem koloniści nie potrafili zgromadzić odpowiednich zapasów żywności, a jej produkcja była niewystarczająca, w związku z tym trzeba było zaopatrywać się w nią u lokalnych Indian. W dodatku położenie – pośrodku bagien – sprzyjało rozwojowi epidemii, zwłaszcza malarii. Większość osadników zmarła w wyniku głodu i przywódca kolonii, kapitan Smith, musiał ponadto mierzyć się z także i wrogimi Indianami. Zagrożenie z ich strony było poważne (22 marca 1622 roku wymordowali oni 1/3 kolonistów, 1200 osób), jednakże gdy król posłał osadnikom zapasy nowoczesnej broni, sytuacja uległa odmianie. Do 1644 roku uporano się z tymi nic nie zapowiadało sukcesu gospodarczego osady, jednak wkrótce w Jamestown rozpoczęto uprawę tytoniu na masową skalę, a kolonię uratowano dzięki wsparciu Londynu. Ważne było także rozwinięcie różnych typów upraw (stosowanie monokultury groziło wystąpieniem poważnego kryzysu). W roku 1624 Kompania upadła z przyczyn finansowych, a jej terytoria stały się własnością Korony. Kolonie rozwijały się odtąd pomyślnie, bogacąc się na tytoniowym handlu. Przybywający ludzie otrzymywali 50 akrów gruntu dla siebie i kolejne 50 za każdą osobę przywiezioną do tej części Ameryki, a ziemię mieli posiadać już na stałe. Prawa uchwalone dla Wirginii rozprzestrzeniły się do innych kolonii. W roku 1640 Jamestown i okolicę zamieszkiwało już 10 tysięcy z odłamów angielskiego protestantyzmu byli purytanie (dziś kojarzeni z głęboką niechęcią do ludzi, powiedzielibyśmy, „cieszących się życiem“), bardzo niechętni wobec Kościoła anglikańskiego, a w związku z tym silnie zwalczani. Wywodzili się przede wszystkim z niższych warstw społecznych (niższego mieszczaństwa), nie mieli więc możliwości wybicia się na szczyt w arystokratycznej monarchii Jakuba I. Często jedynie przywódcy byli wykształceni. Ludzie ci, gorliwi w pracy, żądni reformy Kościoła, bardzo radykalni na tym gruncie. Ich problemy miały charakter głównie polityczny i społeczny (wrogość wobec innych ruchów).W roku 1620 do wybrzeży Nowej Anglii dobił sławny statek Mayflower, na którym do Ameryki Północnej przybyli właśnie purytanie uciekający przed prześladowaniami ze strony królewskiej. Założyli oni osadę Plymouth, najczęściej kojarzącą się z początkami Stanów Zjednoczonych. W regionie tym rozwinęły się ponadto sławne później Salem, Boston czy Cambridge, gdzie założono w 1636 roku pierwszy w Ameryce uniwersytet (Harvarda). Zajmowano się rolnictwem, łowieniem ryb, pozyskiwaniem dóbr lasu i ich eksportem. W sferze społecznej purytanie utworzyli nową organizację struktur religijnych (z Kościoła wygnał ich biskup Laud) i rozwijali działalność kulturalną (szkolnictwo). Mayflower w Zatoce Plymouth , obraz Williama Halsalla (1882, domena publiczna). Purytanie byli ludźmi, których wytrwałość, etos pracy i siła przekonań mocno przesiąkniętych religią wydatnie wpłynęły na kształtowanie się ducha społeczności za oceanem. Istotny wówczas był kryzys gospodarczy (stagnacja na rynku handlu suknem), który pchał ludzi do szukania lepszych sposobów utrzymania. Kolonie na tym obszarze działały pod zwierzchnictwem Kompanii Zatoki Massachusetts, która, założona w 1629 roku, sprzyjała purytanom i ich planom. Stworzyła ona zgromadzenie lokalne – zaczątek amerykańskiego wymienionych osad istniały także inne, powyższe jednak odegrały w kolonizacji Ameryki Północnej wiodącą rolę. Południowa granica posiadłości angielskich była granicą Karoliny Południowej, a w XVIII wieku Georgii. Wypada teraz krótko przedstawić książkę: „Polacy na krańcach świata: XIX wiek”Mateusz Będkowski„Polacy na krańcach świata: XIX wiek”39,9 złWydawca: PROMOHISTORIA [ i Wydawnictwo CMKsiążka dostępna także jako e-book w 3 częściach: Część 1, Część 2, Część 3Polska w Brazylii? XIX-wieczne pomysły na nową ojczyznę Portret Karola II Stuarta (aut. Peter Lely, ok. 1675, domena publiczna), Holendrzy zajmowali przede wszystkim ziemie nad rzeką Hudson. W roku 1624 powstał tam osada, będąca początkowo lokalnym centrum handlu futrami. Swoją nazwę – Nowy Amsterdam – otrzymała w dwa lata później, a prawa miejskie przyznano jej w 1653 roku. Niderlandczycy opanowali ponadto ziemie Nowej Szwecji (obecny stan Delaware). Zajmowali się głównie handlem futrami, przywozili także niewolników z Czarnej Afryki i sprzedawali ich na wschodnim wybrzeżu Ameryk oraz na Karaibach. Po wojnach angielsko-holenderskich zostali administracyjnie wyparci z Ameryki Północnej, jednakże wielu osadników ze Zjednoczonych Prowincji nadal osiedlało się w Nowym Świecie, współtworząc jego tkankę etniczną i przynosząc doń kulturę protestancką. W tym aspekcie odegrali oni wielką rolę w kolonizacji Anglików i Holendrów, w Ameryce Północnej pojawili się także Francuzi. W roku 1608 założony został Quebec na obszarze obecnej Kanady, nieco później (w 1642 r.) Montreal. Jak widać, zdominowali przede wszystkim obszar wokół Zatoki Hudsona i nad Rzeką św. Wawrzyńca. Dopiero w roku 1699 skolonizowali oni obszar w okolicach delty Missisipi i na cześć króla Ludwika XIV nazwali go Luizjaną (obawiali się zresztą, że mogą go zająć Anglicy). Ekonomiczną przyczynę podbojów francuskich stanowiła chęć opanowania handlu futrami amerykańskich zwierząt występujących zwłaszcza w Kanadzie oraz w delcie Missisipi. Ważny był także rozwój rolnictwa. Istotne problemy, z jakimi się borykali, to przede wszystkim zagrożenie ze strony Indian (choć ci przede wszystkim walczyli między sobą) oraz zagrożenie wojną z coraz silniejszą na morzu Anglią (potęga Francji opierała się głównie na jej zasobach i posiadłościach w Europie).Stosunki osadników wszystkich europejskich nacji z miejscową ludnością układały się źle i już na początku XVII wieku doszło do starć zbrojnych, w wyniku których Indianie ponieśli szereg porażek. Wymienić tu należy przede wszystkim wspomniane już walki w Wirginii, tzw. wojnę króla Filipa z lat 1675-1676 toczoną w Nowej Anglii, czy konflikty francusko-indiańskie we współczesnej Kanadzie. Główne przyczyny klęsk stanowiły słabość militarna tubylców (brak broni palnej), nieznane wcześniej na kontynencie choroby dziesiątkujące autochtoniczną ludność (np. ospa, alkoholizm), determinacja agresorów. Rozpoczął się powolny, długotrwały proces wypierania rdzennej ludności amerykańskiej z zajmowanych przez nią ziem. Koloniści byli bowiem żądni ziemi i surowców, a te mogli uzyskać – jak zawsze w przypadku prowadzenia polityki mocarstwowej – wyłącznie przy użyciu XVII, podobnie jak poprzedni, obfitował w wojny mocarstw europejskich o terytoria położone poza obrębem Starego Świata. Konflikty stały się okazją do podkreślenia przewagi, o której świadczyły np. liczba i wielkość posiadłości zamorskich czy możliwość zapewnienia bezpieczeństwa swoim statkom. Kolonie często przechodziły z rąk do rąk, taki był los nie tylko Nowego Amsterdamu (Jorku), lecz także np. Quebecu, który zmieniał przynależność z francuskiej na angielską i z powrotem. Jeśli chodzi o szersze plany strategiczne, to Anglicy koncentrowali się np. na umacnianiu swojej władzy nad wschodnim wybrzeżem kontynentu. W owym okresie Hiszpania silnie podupadła gospodarczo i jej znaczenie malało, podobnie jak mało ludnej Portugalii. Wyspiarzom ubyło dwóch groźnych przeciwników, minęło jednak wiele czasu, nim ostatecznie zażegnano groźbę sojuszu Francji z Hiszpanią (dopiero za czasów Napoleona).Zaciekłe walki toczyły się między innymi o panowanie nad wyspami karaibskimi, a postępowanie kolonistów względem miejscowych oraz Afrykanów – których przywozili tam kupcy holenderscy, a potem i angielscy – cechowało się wielką bezwzględnością (wytępiono szereg szczepów tubylczych). Dotyczy to np. kojarzącego się dziś wyraźnie z egzotyką Barbadosu. Nas jednak najbardziej interesować będą konflikty pomiędzy dwoma europejskimi potęgami mieszczańskimi. Tzw. Plan z Castello , najstarsze znane przedstawienie Nowego Amsterdamu z ok. 1660 r. (domena publiczna). W drugiej połowie tego stulecia doszło do czterech wojen angielsko-holenderskich i szeregu pomniejszych starć. W wyniku działań poprzedzających drugą z tych wojen, ziemie dotąd znane jako Nowe Niderlandy stały się prowincją pod rządami Stuartów. Król Karol II przekazał przejęte ziemie swojemu bratu, księciu Yorku, Jakubowi II, który zmienił nazwę Nowego Amsterdamu na kojarzącą się z jego tytułem w Anglii. W ten sposób Anglicy wyparli jednego z głównych rywali z ich rządami Nowy Jork stał się stolicą kolonii pod tą samą nazwą (w roku 1666 wydzielono z niego New Jersey). Początkowo miasto zdominowane było przez Niderlandczyków, których prawa utrzymano w mocy. Po zakończeniu wojen holenderskich osadę szybko rozbudowywano: powstały liczne magazyny, urządzenia portowe i budynki publiczne. Pełniła ona wieloraką rolę: stabilizowała ona władzę Anglików w środkowej części wybrzeża, przyciągała licznych osadników (w tym Holendrów, Flamandów, Niemców o różnych zapatrywaniach światopoglądowych), a wskutek ich zróżnicowania tworzyło się odrębne się też odrębna kultura, której twórcy koncentrowali się na handlu i produkcji rolniczej. Rozwijało się prawodawstwo oraz hierarchia społeczna, a także stosunki religijne. W roku 1700 Nowy Jork liczył około 5 tysięcy mieszkańców. Wielka kariera wielkiego miasta dopiero miała się Hugh , Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki, Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław Maldwyn A. , Historia USA, Wydawnictwo Marabut, Gdańsk Michał J. , Narodziny narodu. Historia Stanów Zjednoczonych do 1861 roku, Oficyna Wydawnicza Interim, Warszawa 1991. Redakcja: Paweł Czechowski Lubisz czytać artykuły w naszym portalu? Wesprzyj nas finansowo i pomóż rozwinąć nasz serwis!